Đề xuất xây thêm đường băng thứ 2, lùi thời gian hoàn thành sân bay Long Thành

Đầu tư thêm đường cất hạ cánh là cần thiết

Mới đây, Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) đã đưa ra Tờ trình đề xuất đầu tư xây dựng thêm một đường cất hạ cánh (CHC) cho dự án Cảng hàng không quốc tế (HKQT) Long Thành trong giai đoạn 1, đồng thời điều chỉnh thời gian thực hiện dự án này đến năm 2026.

Bộ GTVT cũng kiến nghị điều chỉnh chủ trương, cho phép Chính phủ được quyết định đầu tư cho từng giai đoạn của dự án mà không cần báo cáo Quốc hội phê duyệt trước.

Theo báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, Quốc hội đã phê duyệt chủ trương đầu tư cho giai đoạn 1, bao gồm chỉ một đường cất hạ cánh ở khu vực phía Bắc của cảng (đường CHC số 1).

Nếu Cảng HKQT Long Thành gặp sự cố trên đường cất hạ cánh, Cảng HKQT Tân Sơn Nhất sẽ đóng vai trò hỗ trợ.

Giai đoạn 2 sẽ xây dựng thêm một đường cất hạ cánh cấu hình mở ở phía Nam của cảng (đường CHC số 2), với công suất khoảng 50 triệu hành khách/năm. Giai đoạn 3 sẽ thêm 2 đường cất hạ cánh (đường CHC số 3 ở phía Bắc và số 4 ở phía Nam), nhằm đáp ứng công suất khoảng 100 triệu hành khách/năm.

Trong quá trình triển khai dự án sân bay Long Thành giai đoạn 1, Tổng công ty Cảng hàng không VN (ACV) nhận thấy rằng việc xây dựng ngay đường CHC số 3 bên cạnh đường CHC số 1, chỉ cách nhau 400m, sẽ mang lại nhiều lợi ích cho việc quản lý, khai thác và đảm bảo hiệu quả đầu tư.

Việc xây dựng đường CHC số 3 sẽ đáp ứng tốt nhu cầu khai thác khi có một đường cất hạ cánh gặp sự cố. Theo quy hoạch, Cảng HKQT Tân Sơn Nhất có thể phục vụ 50 triệu hành khách/năm, tương ứng với khoảng 830 lượt cất hạ cánh/ngày đêm.

Tuy nhiên, trong năm 2023, sản lượng khai thác của Cảng HKQT Tân Sơn Nhất đạt 41 triệu hành khách, gần đạt đến công suất quy hoạch. Dự kiến đến năm 2030, tổng nhu cầu vận tải hàng không khu vực Đông Nam Bộ sẽ đạt khoảng 71 triệu hành khách/năm, tương ứng với khoảng 1.190 lượt cất hạ cánh/ngày đêm.

Nếu Cảng HKQT Long Thành gặp sự cố và phải tạm dừng khai thác, Cảng HKQT Tân Sơn Nhất sẽ không thể đáp ứng thêm khoảng 360 lượt cất hạ cánh/ngày đêm để hỗ trợ. Do đó, việc xây dựng ngay đường CHC số 3 sẽ rất cần thiết để đáp ứng nhu cầu khai thác giai đoạn 1 của sân bay Long Thành mà không phải chuyển tải sang Cảng Tân Sơn Nhất.

Cũng trong giai đoạn 2, nếu một trong ba đường CHC gặp sự cố, với hai đường còn lại, sân bay Long Thành vẫn có thể phục vụ được 50 triệu hành khách/năm. Việc bổ sung thêm đường CHC cũng sẽ đảm bảo sự khai thác liên tục của cảng.

Nếu sau khi đưa vào khai thác giai đoạn 1 mới xây dựng đường CHC số 3, điều này sẽ làm gián đoạn khai thác của cảng trong một số thời điểm nhất định. Bên cạnh đó, hoạt động khai thác cảng cũng sẽ bị ảnh hưởng bởi bụi trong quá trình thi công xây dựng.

Về hiệu quả đầu tư, Bộ GTVT cho biết hiện nay, để đảm bảo tính không khai thác cho đường CHC số 1, phần nền của đường CHC số 3 đã được san nền đến cao độ thiết kế, nên chỉ cần bổ sung một số chi phí (như chi phí xây dựng kết cấu mặt đường, lắp đặt trang thiết bị...).

Tổng mức đầu tư cho đường CHC số 3 khoảng 3.455 tỷ đồng, chiếm tỷ lệ nhỏ trong tổng mức đầu tư dự án thành phần 3 do ACV thực hiện là 99.019 tỷ đồng (do sử dụng dự phòng và tiết kiệm sau đấu thầu).

Vì vậy, Bộ GTVT đánh giá việc đầu tư ngay đường CHC số 3 có chi phí không lớn, vẫn nằm trong tổng mức đầu tư và đem lại lợi ích cho việc quản lý, khai thác, góp phần đảm bảo hiệu quả đầu tư cho giai đoạn 1 và giai đoạn 2 của dự án.

Điều chỉnh thời gian thực hiện giai đoạn 1 đến năm 2026

Bộ GTVT cũng đưa ra lý do cho đề xuất điều chỉnh thời gian thực hiện giai đoạn 1 của dự án đến năm 2026.

Việc điều chỉnh phân kỳ xây dựng đường CHC số 3 từ giai đoạn 3 sang giai đoạn 1 là nội dung thay đổi so với Nghị quyết số 94/2015/QH13 của Quốc hội và cũng là nội dung thay đổi về quy mô của giai đoạn 1.

Theo quy định của Luật Đầu tư công năm 2019 thuộc trường hợp điều chỉnh chủ trương đầu tư, thời gian thực hiện đầu tư đường CHC số 3 dự kiến khoảng 24 tháng sau khi được cấp có thẩm quyền phê duyệt điều chỉnh chủ trương đầu tư, trong đó thời gian chuẩn bị khoảng 12 tháng và thời gian thi công khoảng 12 tháng.

Do vậy, nếu Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư vào kỳ họp cuối năm 2024, đường CHC số 3 sẽ hoàn thành vào cuối năm 2026.

Bên cạnh đó, quá trình thực hiện giai đoạn 1 cũng gặp nhiều khó khăn như thời gian chuẩn bị đầu tư dự án kéo dài khoảng 5 năm do thực hiện các thủ tục theo quy định mất nhiều thời gian. Do đó, Bộ GTVT đánh giá đến năm 2026, các dự án thành phần mới có thể hoàn thành.

Từ đó, Bộ GTVT kiến nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét, giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư tham mưu việc tổ chức thẩm định điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành để trình Chính phủ xem xét và trình Quốc hội phê duyệt điều chỉnh chủ trương đầu tư.