HoREA kiến nghị 10 giải pháp phát triển nhà ở xã hội

Thứ nhất, HoREA đề nghị Bộ Xây dựng xem xét trình Chính phủ và Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết thí điểm về cơ chế, chính sách đặc thù để phát triển nhà ở xã hội. Đây là bước thực hiện Chỉ thị số 34-CT/TW ngày 24/5/2024 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phát triển nhà ở xã hội trong tình hình mới.

Về lâu dài, HoREA kiến nghị Bộ Xây dựng xem xét trình Chính phủ và cấp có thẩm quyền xem xét bổ sung nội dung đề xuất trên vào điểm c khoản 4 Điều 84 Luật Nhà ở 2023 để thống nhất một đầu mối là Cơ quan quản lý nhà cấp tỉnh (Sở Xây dựng) thực hiện thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư, điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án đầu tư, xây dựng nhà ở xã hội để rút ngắn thời gian thực hiện quy trình, thủ tục hành chính.

Thứ hai, để phù hợp với điều kiện đặc thù của các lực lượng vũ trang nhân dân, Hiệp hội đề nghị cho phép Bộ Công an được chỉ định doanh nghiệp quân đội, công an hoặc doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế có đủ điều kiện kinh doanh bất động sản làm chủ đầu tư dự án nhà ở cho lực lượng vũ trang.

Thứ ba, nhằm tăng hiệu quả sử dụng đất và nâng cao số lượng nhà ở xã hội, Hiệp hội đề nghị sửa đổi khoản 3 Điều 5 Nghị định 100/2024/NĐ-CP. Theo đó, quỹ đất dành cho nhà ở xã hội trong dự án nhà ở thương mại sẽ được xác định theo quy hoạch chi tiết 1/500, đồng thời cho phép chủ đầu tư được điều chỉnh tăng hệ số sử dụng đất và quy mô dân số lên tối đa 1,5 lần so với tiêu chuẩn. Điều này sẽ giúp tăng khoảng 50% số căn hộ nhà ở xã hội trên cùng diện tích đất so với dự án nhà ở thương mại thông thường.

Thứ tư, Hiệp hội kiến nghị bãi bỏ khoản 3 Điều 77 Nghị định 100/2024/NĐ-CP để Ngân hàng Chính sách Xã hội có thể cho vay ưu đãi đối với chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội, nhà ở cho lực lượng vũ trang cũng như cá nhân xây dựng, cải tạo, sửa chữa nhà để cho thuê.

Thứ năm, nhằm hỗ trợ đối tượng hộ nghèo tiếp cận nhà ở, Hiệp hội đề nghị Ngân hàng Nhà nước và Bộ Xây dựng trình Chính phủ quyết định giảm lãi suất vay từ 6,6%/năm xuống còn 4,7%/năm trong năm 2025 đối với các khoản vay tại Ngân hàng Chính sách Xã hội.

Thứ sáu, để khuyến khích doanh nghiệp đầu tư xây dựng nhà ở xã hội cho thuê, Hiệp hội đề nghị bổ sung vào Luật Thuế Giá trị Gia tăng và Luật Thuế Thu nhập Doanh nghiệp quy định mức thuế suất thuế giá trị gia tăng là 3% và thuế thu nhập doanh nghiệp là 6% đối với dự án nhà ở xã hội để cho thuê.

Thứ bảy, Hiệp hội đề nghị sửa đổi khoản 2 Điều 78 Nghị định 100/2024/NĐ-CP nhằm tạo điều kiện linh hoạt hơn cho chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại thực hiện nghĩa vụ nhà ở xã hội. Theo đề xuất này, chủ đầu tư có thể lựa chọn một trong ba phương thức gồm: xây dựng nhà ở xã hội trên quỹ đất 20% của dự án nhà ở thương mại, bố trí quỹ đất nhà ở xã hội tại một vị trí khác hoặc đóng tiền tương đương giá trị quỹ đất theo quy định tại Điều 17, 18, 19 Nghị định 100/2024/NĐ-CP.

Thứ tám, Hiệp hội kiến nghị bổ sung vào Nghị định 100/2024/NĐ-CP quy định công nhận nhà trọ cho công nhân, lao động thuê dài hạn (theo tháng, năm) là một loại nhà ở xã hội. Việc công nhận này sẽ giúp các chủ nhà trọ được hưởng các chính sách ưu đãi về tín dụng và thuế, qua đó khuyến khích phát triển phân khúc nhà ở cho công nhân và lao động nhập cư.

Thứ chín, để đẩy nhanh thủ tục đầu tư, Hiệp hội đề nghị UBND các địa phương chỉ đạo quyết liệt việc rút ngắn thời gian thực hiện trình tự, thủ tục đầu tư xây dựng dự án nhà ở xã hội. Trong đó, ưu tiên đẩy nhanh các thủ tục quan trọng như chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời với chấp thuận nhà đầu tư, cũng như phê duyệt và điều chỉnh quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2000 và quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500. Ngoài ra, hiệp hội đề nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư sửa đổi tiêu chí đánh giá năng lực kinh nghiệm của nhà đầu tư tham gia đấu thầu dự án nhà ở xã hội, bởi thực tế hiện nay, nhiều doanh nghiệp có kinh nghiệm làm nhà ở thương mại, khu đô thị vẫn bị loại vì chưa từng triển khai dự án nhà ở xã hội trước đây.

Cuối cùng, Hiệp hội đề nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các địa phương quy hoạch và bố trí đủ quỹ đất phát triển nhà ở xã hội. Đồng thời, cần tạo điều kiện để nhà đầu tư có thể thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc sử dụng phương thức đấu thầu để lựa chọn chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội, nhằm đẩy nhanh tiến độ triển khai các dự án trong thời gian tới./.